مشخصات فنی کالا

اطلاعات فنی محصول Ethylenediaminetetraacetic acid
کشور تولید کنندهچین
شماره۶۳۸۱-۹۲-۶
بسته بندیکیسه
وزن۲۵ کیلوگرم
درصد خلوص۹۹ %
موجودیاتمام موجودی

ادتا چیست ؟

ادتا یا همان اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) یک اسید آمینه پلی کربوکسیلیک با فرمول [CH2N(CH2CO2H)2]2 است. این جامد سفید رنگ و نامحلول در آب به طور گسترده برای اتصال به آهن (Fe2+/Fe3+) و یون‌های کلسیم (Ca2+) استفاده می‌شود و کمپلکس‌های محلول در آب را حتی در pH خنثی تشکیل می‌دهد. بنابراین برای حل کردن مقیاس حاوی آهن و کلسیم و همچنین برای تحویل یون های آهن در شرایطی که اکسیدهای آن نامحلول هستند استفاده می شود. EDTA به صورت چند نمک در دسترس است، به ویژه دی سدیم EDTA، سدیم کلسیم ادتات و تترا سدیم EDTA، اما همه اینها عملکرد مشابهی دارند. خواص فیزیکی- شیمیایی ادتا به شرح زیر است.

فرمول مولکولی(HO2CCH2)2NCH2CH2N(CH2CO2H)2
وزن مولکولی۲۹۲٫۲۴
مترادف(Ethylenedinitrilo)tetraacetic acid, EDTA, Edathamil, Ethylenedinitrilotetraacetic acid
حلالیت۰٫۵ gr/lit
شکل ظاهریبه صورت کریستال بی رنگ ظاهر می شود.

کلات ادتا چیست ؟ و انواع آن

ادتا به سبب قابلیت مناسب برقراری پیوند با یون های فلزی به طور گسترده، به منظور حذف این یون ها از محلول و تغییر در خواص یون ها مورد استفاده قرار می گیرد. بدین منظور این ترکیب، این عامل کلاته خوب به شمار می آید.  به مجموع یون فلز و عامل کلاته کننده ، “کلاته” اطلاق می شود. کلات آهن edta یکی از معروفترین کلاتهای این ماده به حساب می آید.

انواع ادتا عبارتند از :

۲ سدیم و ۴ سدیم

سنتز

این ترکیب برای اولین بار در سال ۱۹۳۵ توسط فردیناند مونز [۲۵] توصیف شد که ترکیب را از اتیلن دی آمین و اسید کلرواستیک تهیه کرد.[۲۶] امروزه، EDTA عمدتاً از اتیلن دی آمین (۱،۲-دیامینو اتان)، فرمالدئید و سیانید سدیم سنتز می شود.[۲۷] این مسیر EDTA تترا سدیم را تولید می کند که در مرحله بعدی به اشکال اسیدی تبدیل می شود.

H2NCH2CH2NH2 + 4 CH2O + 4 NaCN + 4 H2O → (NaO2CCH2)2NCH2CH2N(CH2CO2Na)2 + 4 NH3

(NaO2CCH2)2NCH2CH2N(CH2CO2Na)2 + 4 HCl → (HO2CCH2)2NCH2CH2N(CH2CO2H)2 + 4 NaCl

این فرآیند برای تولید حدود ۸۰۰۰۰ تن EDTA در هر سال استفاده می شود. ناخالصی های تولید شده توسط این مسیر شامل گلیسین و اسید نیتریلوتری استیک است. آنها از واکنش های محصول مشترک آمونیاک به وجود می آیند.

کاربرد ادتا

موارد استفاده از ادتا ۲ سدیم عبارتند از :

  • صنعت نساجی – کاغذ – صنایع غذایی – سیمان – کشاورزی – داروسازی (قطره چشم) – دندانپزشکی – پزشکی
  •  کروماتوگرافی تبادل یونی
  • نرم کننده آب

صنعت نساجی

در صنعت، EDTA عمدتاً برای جداسازی (پیوند یا محدود کردن) یون‌های فلزی در محلول آبی استفاده می‌شود. در صنعت نساجی از ناخالصی های یون فلزی از تغییر رنگ محصولات رنگ شده جلوگیری می کند.

صنعت کاغذ

در صنعت خمیر و کاغذ، EDTA از توانایی یون های فلزی، به ویژه Mn2+، از کاتالیزور نامتناسب پراکسید هیدروژن، که در سفید کردن بدون کلر استفاده می شود، جلوگیری می کند.

صنایع غذایی

EDTA به عنوان نگهدارنده یا تثبیت کننده برای جلوگیری از تغییر رنگ اکسیداتیو کاتالیزوری، که توسط یون های فلزی کاتالیز می شود، به برخی مواد غذایی اضافه می شود. در نوشابه‌های حاوی اسید اسکوربیک و بنزوات سدیم، EDTA تشکیل بنزن (یک ماده سرطان‌زا) را کاهش می‌دهد.

کاربرد ادتا در شوینده | نرم کننده آب

کاهش سختی آب در کاربردهای لباسشویی و انحلال رسوب در دیگ‌ها هر دو به EDTA و کمپلکس‌های مرتبط برای اتصال Ca2+، Mg2+ وسایر یون‌های فلزی وابسته است. پس از اتصال به EDTA، این کمپلکس‌های فلزی کمتر احتمال دارد که رسوب تشکیل دهند یا با عملکرد صابون‌ها و مواد شوینده تداخل داشته باشند. به دلایل مشابه، محلول‌های تمیزکننده اغلب حاوی EDTA هستند.

صنعت سیمان

به روشی مشابه EDTA در صنعت سیمان برای تعیین آهک آزاد و منیزیم آزاد در سیمان و کلینکر استفاده می شود.

صنعت کشاورزی

انحلال یون های Fe3+ در pH خنثی یا کمتر از آن را می توان با استفاده از EDTA انجام داد. این خاصیت در کشاورزی از جمله هیدروپونیک مفید است. با این حال، با توجه به وابستگی به pH تشکیل لیگاند، EDTA برای بهبود حلالیت آهن در خاک‌های خنثی بالا مفید نیست. در غیر این صورت، در PH نزدیک به خنثی و بالاتر، آهن (III) نمک‌های نامحلول تشکیل می‌دهد که کمتر در دسترس گونه‌های گیاهی حساس هستند.

 کروماتوگرافی تبادل یونی

EDTA در جداسازی فلزات لانتانید با کروماتوگرافی تبادل یونی استفاده شده است.

صنعت داروسازی

سدیم کلسیم ادتات، یک مشتق EDTA، برای اتصال یون‌های فلزی در عمل کیلاسیون درمانی، مانند درمان مسمومیت با جیوه و سرب، استفاده می‌شود. به روشی مشابه برای حذف آهن اضافی از بدن استفاده شده است.

دی سدیم ادتا برای پوست

این ماده شیمیایی، به عنوان یک ماده تمیز کننده پوست استفاده می شود. این عمل با استفاده از حذف لایه بالایی از پوست و گرده ها، روغن و آرایش که ممکن است در منافذ پوستی جمع شده باشد، عمل می کند. این عامل باعث باز شدن منافذ پوستی می شود. از این رو، پوست می تواند بهتر از مواد مغذی همچون ویتامین C و E بهره ببرد.

کاربرد edta در پزشکی و دندانپزشکی

دندانپزشکان و اندودنتیست ها از محلول های EDTA برای حذف مواد معدنی (لایه اسمیر) و روانکاری کانال های ریشه در درمان ریشه استفاده می کنند. این روش به آماده سازی کانال های ریشه برای انسداد کمک می کند. علاوه بر این، محلول‌های EDTA با افزودن یک سورفکتانت، کلسیفیکاسیون‌های داخل کانال ریشه را شل می‌کند و امکان ابزارسازی (شکل‌دهی کانال) را فراهم می‌کند و پیشرفت آپیکالی فایل را در کانال ریشه محکم یا کلسیفیه به سمت راس تسهیل می‌کند.

قطره چشم

اتیلن دی آمین تترا استیک اسید، به عنوان یک نگهدارنده در آماده سازی های چشمی و قطره ها عمل می کند.

خطرات ادتا

EDTA سمیت حاد کمی با LD50 از ۲٫۰ گرم بر کیلوگرم تا ۲٫۲ گرم بر کیلوگرم نشان می دهد. مشخص شده است که در حیوانات آزمایشگاهی هم سیتوتوکسیک و هم ژنوتوکسیک ضعیف است. قرار گرفتن در معرض دهان باعث ایجاد اثرات تولید مثلی و رشدی می شود. همچنین نشان داد که هم قرار گرفتن در معرض پوستی با EDTA در بیشتر فرمول‌های آرایشی و هم قرار گرفتن در معرض EDTA در فرمول‌های آرایشی آئروسل شده، سطوح قرار گرفتن در معرض کمتر از سطوح سمی در مطالعات دوز خوراکی ایجاد می‌کند.

سخن آخر

ادتا، ماده ای شیمیایی اسیدی، از خانواده آمینو کربوکسیلیک اسیدها است. است، که کاربرد فراوانی در انحلال آهک دارد. این ماده به دو صورت ۲سدیم و ۴سدیم در طبیعت یافت می شود.